Definisjonar

Alminneleg medlem

• Skal bidra med sin livserfaring og fornuft og vurdera av om vilkåra  i loven for å fatta eit tvangsvedtak er til stades. 
• Alminneleg medlem er og meddomarar i tingsrett og lagmannsrett.

Bufetat – Barne-, ungdoms- og familieetaten.

Statleg organ med familievernkontor som mellom anna gjev tilbod om samtalar med erfarne vaksne for par og familiar som treng det, som handsamar saker om friviljug adopsjon i Noreg og frå utlandet, og som hjelper barnevernstenesta i kommunane å skaffe fosterheim og institusjonsplassar med meir.

Fagkunnig medlem

• Person med faglige kompetanse.
• Normalt psykologar, psykiatere, sosionomar, barnevernspedagoger eller spesialpedagoger.

Nemndsleiar

• Leiar prosessen.
• Fyller krava til domarar

Nemnda

• Nemnda er sammensatt av personer med ulik kompetanse.
• Normalt har nemnda tre medlemmer. Nemndsleiar kan i visse saker avgjere at nemnda skal bestå av to alminnelige og to fagkunnige medlemmer, i tillegg til nemndsleder (utvidet nemnd).
• Avgjersler vert fatta med stemmeflertall, og kvar av medlemane si stemme teller likt.

Offentleg part

• Den offentlege instans som gjev framlegg om at det skal treffast eit tvangsvedtak.
• Normalt kommunen, representert med til eksempel sakshandsamar hos barnevernstenesta.
• Gjev forklaring i forhandlingsmøtet.

Omsorgsovertaking

Når fylkesnemnda bestemmer at barn skal flytte frå foreldra sine til fosterheim eller institusjon. Den daglege omsorg for barnet er det då fosterforeldra eller dei tilsette på institusjonen som  gjer på vegne at barnevernstenesta.

Part

Den som har rett til å ta del i saka og fremme forslag til vedtak. Fylkesnemndsakene vert handsama etter ein topartsprosess – kor de to partane er offentleg part og privat part. I barnevernssaker er offentleg part normalt kommunen og privat part som oftast foreldra og barn med eigne partsrettar.

Privat part

• Normalt foreldre med foreldreansvar, foreldre utan foreldreansvar som skal ha samvær, barn over 15 år og barn i saker om åtferdstiltak (uavhengig av alder).
• Gjev normalt forklaring i forhandlingsmøtet.

Prosessfullmektig

• Representerer offentlig eller privat part.

• Normalt advokatar.

Sakkunnig utgreiar

• Fagperson oppnemnt for å utgreie omsorgsbehovet til barnet  og foreldras  evne til omsorg

• Den sakkunnige vil ofte vera psykolog eller psykiater, og får eit mandat av kommunen, den private parten eller fylkesnemnda som gjer greie for dei tilhøva hos barn og foreldre som skal undersøkjast.

• Den sakkunnige har samtaler med den private og den offentlige part, og hentar inn  andre relevante opplysningar. Det vert laga ein rapport som ein sender til fylkesnemnda og prosessfullmektigane kor den sakkunnige gjev sine vurderingar.

• Rapporten frå den sakkunnige kan berre leggjast  til grunn av fylkesnemnda dersom den har vore vurdert av Barnesakkyndig kommisjon.

• Den sakkunnige møter i forhandlingsmøtet og gjev forklaring, og rapporten inngår som ein del av beslutningsgrunnlaget til  fylkesnemnda.

Samvær

Kontakt mellom foreldre og barn etter ei omsorgsovertaking.

Talsperson

• Fylkesnemnda kan oppnemne ein talsperson for barn som er fylt 7 år og for yngre barn som er i stand til å danne seg eigne synspunkter i saka.  Barn over 15 år har rett til eigen advokat, og det oppnemnest difor ikkje talsperson for dei.

• Barn har rett til å bli høyrt i saker som vedkjem dei. Meiningen til barnet skal ha vekt i samsvar med barnet sin alder og modenhet. 

• Talspersonen har teieplikt om det som kjem fram i saka. Etter å ha snakka med barnet skal talspersonen skrive ein rapport som vert sendt til fylkesnemnda. 

• Talspersonen møter og i forhandlingsmøtet og forklarer seg om kva barnet har uttalt.

• Dei som vert valde til talsperson er dei som er særskilt egna til å snakke med barn, for eksempel barnehagepersonell, lærarar, barne- og ungdomsarbeidarar, helsesøstrer eller sosionomar.

Tolk

• Om ein av dei private partane eller et vitne ikkje snakkar norsk, skal kommunen sørge for  ein tolk for å omsetje det som vert sagt.

• Tolkane har teieplikt og skal berre omsetje det som vert sagt i forhandlingsmøtet. Dei skal ikkje gje uttrykk for sine eigne meiningar.

Vitne

• Personar som gjev forklaring i forhandlingsmøtet, men som ikkje er part i saka.

• Personar som har sett, høyrt eller erfara noko med relevans for saka.

Åtferdsplassering

Når fylkesnemnda bestemmer at barn med alvorlege åtferdsproblem skal plasserast på institusjon berekna for barn med slike vanskar.

Åtferdsvanskar

Brukast om barn og ungdom som jevnleg har framferd som ikkje kan aksepterast, til eksempel ved å vera valdelege og aggressive, nekte å gjera det dei får beskjed om av vaksne, skulke skulen, bruke rusmiddel, gjera kriminelle handlingar med meir.